Od autora: artykuł przyda się psychologom pracującym z nastolatkami, którzy korzystają z grupowych form pracy. Jedna z najtrudniejszych kategorii wiekowych, z jakimi musi się zmierzyć psycholog pracy to nastolatki. Wystarczy wyobrazić sobie przenośne definicje okresu dojrzewania: trudny, przejściowy, punkt zwrotny, krytyczny itp. Następuje radykalna fizjologiczna restrukturyzacja organizmu, proces dojrzewania trwa. To czas intensywnego rozwoju samoświadomości, wzmożonego zainteresowania własnym światem wewnętrznym. Jest to zarówno kryzys zależności (uzależnienie od dorosłych, brak samodzielności, infantylizm sądów i działań, podporządkowanie się opinii większości, chęć bycia jak wszyscy), jak i kryzys niezależności (upór, negatywizm, dewaluacja wartości potrzeby dorosłych). Młodsza młodzież bardzo rzadko zwraca się indywidualnie do psychologa, zazwyczaj inicjatorami są rodzice. Jest w nich wciąż sporo dziecinności, słabo rozwinięta umiejętność refleksji, nie wiedzą, jak rozmawiać o swoich problemach, dlatego w swojej pracy czasami warto zastosować metody stosowane w pracy z młodszymi uczniami (rysunek projekcyjny, techniki gier). Starsze nastolatki są już bliżej okresu dojrzewania i mogą indywidualnie zwrócić się do psychologa. Jednak ich chęć otwarcia się na psychologa w dużej mierze zależy od opinii rówieśników i stereotypowych postaw wyniesionych z mediów i Internetu. Mogą przyjść na „próbną” konsultację, aby sprawdzić, czy tej osobie można zaufać. Ich problemy skupiają się na poszukiwaniu tożsamości osobistej i społecznej; dotyczą pytań: „Kim jestem? Z kim jestem? Jak pozostać sobą, a jednocześnie mieć przyjaciół w swoim wieku? Jak zachować się w skomplikowanych przyjaźniach i relacjach miłosnych?” Nowoczesne metody zachęcania nastolatków i uczniów szkół średnich do opowiadania o swoich przeżyciach obejmują metaforyczne karty skojarzeniowe i pracę z pocztówkami. Ćwiczenia z wykorzystaniem pocztówek opisuje V. Oaklander, A Kopytin przedstawia zastosowanie fotografii w pracy psychoterapeutycznej. Podstawą mojej pracy praktycznej były ćwiczenia z pocztówkami zaproponowane przez niemieckiego psychoanalityka Guntera Horna. Z tą metodą zapoznałam się na jednym z seminariów szkoleniowych z symboldramy, przetestowałam ją w pracy z młodzieżą i licealistami i znalazłam własne wersje zadań. Do pracy potrzebny jest zestaw pocztówek, fotografii z wizerunkami szerokiej różnorodność tematów. W kolekcji powinny znaleźć się różnorodne krajobrazy (łąki, strumienie, rzeki, wodospady, lasy, góry, kamienie, przestrzeń); pory roku, dni; elementy naturalne, zjawiska (błyskawica, mgła, tęcza, ogień, tajfun); rośliny, zwierzęta (pojedyncze, pary, rodziny); ludzie (różne zawody, wiek, narodowość, orientacja seksualna, single, pary, grupy, w różnych stanach emocjonalnych); obiekty architektoniczne (mosty, zamki, domy, wsie, miasta); artykuły gospodarstwa domowego (odzież, żywność, biżuteria); abstrakcyjne wzory; pojazdy; postacie z bajek i inne ciekawe tematy fotograficzne. Mój obecny wybór obejmuje około 800 pocztówek, a kolekcja stale się powiększa. Jeśli natrafiam w Internecie na ciekawe i niezwykłe historie, drukuję je na kolorowej drukarce na grubym papierze Whatman (4 pocztówki mieszczą się na kartce A-4). Aby pracować, musisz ułożyć obrazy w dowolnej kolejności (czasami publikowany jest nie cały wybór, ale część poświęcona konkretnemu zagadnieniu). Podczas doradztwa indywidualnego możesz poprosić klienta o przejrzenie pocztówek i wybranie tych potrzebnych. Ćwiczenia z pocztówkami najlepiej wykonywać przede wszystkim w grupie nastolatków. Wzbudzają zainteresowanie i zaskoczenie, a dzieci dowiadują się wiele o swoich rówieśnikach. Uczestnicy proszeni są o spacer, obejrzenie zdjęć i wybranie jednej lub więcej pocztówek na określony temat. Następnie uczestnicy na zmianę opowiadają o swoim wyborze, psycholog zadaje pytania wyjaśniające i pomaga im lepiej się otworzyć. Ta forma pracy ma ogromny potencjał diagnostyczny.potencjał. Często, nieoczekiwanie dla samych nastolatków, rozmowa zamienia się w poważne konflikty, lęki i głęboko zakorzenione doświadczenia, dlatego od psychologa wymaga się taktu i ostrożności w komentarzach i wyjaśnieniach. Oczywiście w pracy grupowej nie możemy pracować zbyt głęboko. Ale z reguły po takiej lekcji kilku nastolatków zapisuje się na konsultację. A w indywidualnej rozmowie można już dotknąć przeżyć dość intymnych. Pocztówka jest obrazem, metaforą. To za pomocą symboli można nawiązać kontakt z nieświadomością, uzyskać informacje o ukrytych konfliktach wewnętrznych i stłumionych pragnieniach. Praca z obrazami pozwala lepiej zrozumieć wewnętrzny świat klienta i szybko nawiązać przymierze terapeutyczne. Należy tu przestrzegać podstawowych zasad pracy z materiałem symbolicznym. Należy powstrzymać się od interpretacji. Musimy pamiętać, że nie ma dobrych i złych odpowiedzi ani historii. Bezpośrednią interpretacją może być narzucenie etykiety lub własne przeciwprzeniesienie. Ważne jest to, co sam klient mówi o obrazie. To są jego wewnętrzne doświadczenia, jego świat. Należy pamiętać, że żaden symbol nie ma absolutnego znaczenia. Obejmuje aspekty historyczne, codzienne, narodowe, religijne. Ten sam obraz może być reakcją na aktualny stan człowieka, na jakieś wydarzenie życiowe lub wyrażać jego ukrytą potrzebę. Ten sam obraz wywołuje u różnych klientów różne emocje i skojarzenia. Aby wyjaśnić aktualny problem nastolatka, sugerujemy, aby wybrał jedną pocztówkę, która w danym momencie najbardziej przyciąga Twoją uwagę, lub jedną, która wywołuje bardzo nieprzyjemne uczucia, a drugą – pozytywne emocje. . Inna opcja wykonania zadania: wybierz pocztówki kojarzące się z przyjemnymi i nieprzyjemnymi skojarzeniami z przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Tematem pracy mogą być lęki, wartości życiowe, zainteresowania. Pocztówki można wykorzystać do odnalezienia zasobów życiowych nastolatka. Dokonując wyboru, klient opowiada, dlaczego wybrała właśnie tę pocztówkę, jakie myśli, uczucia i skojarzenia wywołuje. Możesz zaproponować ułożenie historii na podstawie wybranych pocztówek. Historie pisane przez nastolatków wyraźnie pokazują problemy, które ich dotyczą. Psycholog pomaga zrozumieć problem zadając doprecyzowujące pytania: - Co przykuło Twoją uwagę? Jak to wygląda, kiedy patrzysz na zdjęcie? - Co to dla ciebie znaczy? Czy jest to zjawisko wewnętrzne czy zewnętrzne? - Jak nazwałbyś to, co widzisz? - Co się z tobą teraz dzieje? Jakie przesłanie niesie ten obraz? - Co w Twoim życiu wiąże się z tym, co jest na nim przedstawione? Chciałbym podać kilka przykładów. Lekcja dla absolwentów klas 11. „Światy we mnie”. Dzieci poproszono o wybranie: a) pocztówki symbolizującej ich osobowość, ich wewnętrzny świat; b) pocztówka symbolizująca główną zasadę życiową, życiowe credo lub najważniejsze dla nich wartości; c) pocztówkę przedstawiającą to, co jest dla nich najbardziej nie do przyjęcia, co odrzucają, uważają za niedopuszczalne. Dziewczyna 1: a) jestem zwierzęciem, które nie umie nic zrobić B) pragnę pocieszenia, ciepła, brakuje mi miłości C) moje lęki – boję się ludzi, którzy wydają się inni niż inni oni są Dziewczyną 2: a) wilk to silna osobowość. Oddany, gotowy chronić rodzinę (doprecyzować: wilk czy wilczyca? Wilczyca matka)b) życie budujemy sami, własnymi rękamic) Nie akceptuję życia na pokaz Dziewczyna 3: a) jestem różowy koń - indywidualność, oryginalność, coś wyjątkowego. Koń to potężne zwierzę, może zranić kopytem, ​​jeśli ktoś cię obrazi. B) Musisz stawiać sobie cele i w jakikolwiek sposób je osiągać (doprecyzowanie: cel uświęca środki? Tak) C) Nie. nie akceptować rutynowego życia. Nudny. Muszę żyć dla siebie, ale to pranie i gotowanie to jeszcze nie dla mnie Młody człowiek: a) rozwój, podnoszenie poziomu intelektualnego. Rzecz w tym, żeby wyznaczać sobie cele i je realizować B) lubię podróżować, ekstremalne rozrywki C) maska ​​nie przypadła mi do gustu – wyjeżdżam do Moskwy i tam będę musiał być twardy. Chciałbym pozostać człowiekiem, zachować siebie. Młody człowieku 1: a) Jestem pieniędzmi B).