Dlaczego obecnie coraz częściej obserwujemy zniekształcenia w hierarchii rodzinnej? W poprzednim artykule pisałam już, że wydarzenia historyczne i kulturalne wpływają na to, że właśnie ta hierarchia rodzinna ulega zmianom. Nawet w pozornie dość zamożnych rodzinach postać ojca może być dysfunkcjonalna. Czym jest hierarchia w rodzinie? Jak w każdym systemie hierarchicznym, tutaj uwydatnione jest podporządkowanie niższych poziomów wyższym. Przyjrzyjmy się bliżej: Ryc. 1. Hierarchia zdrowej rodziny. Mama i Tata są najwyżsi, główni, a Dziecko najniższe. Dziecko ma mniej obowiązków i przywilejów, jest podporządkowane starszym. Jednak w sytuacji nieobecności ojca rodziny często umieszczają Dziecko na najwyższym szczeblu hierarchii rodzinnej, czyniąc je głównym w systemie rodzinnym. Jest to zasadniczo błędne, gdyż stanowi duże obciążenie dla Dziecka. W końcu, jeśli jesteś najważniejszą osobą w rodzinie, jaką rolę odgrywają Rodzice? W tej sytuacji schodzą do pozycji dziecka i często zaczynają się odpowiednio zachowywać. Rysunek 2. Hierarchia rodziny skupiona na dziecku. Przykład takiego naruszenia można zobaczyć w filmie „Nigdy o tym nie marzyłeś”. Przy takim układzie dziecko po prostu nie ma możliwości polegania na rodzicach, nie czuje tego. Jednocześnie często odczuwam swoje psychiczne sieroctwo. Istnieje jeszcze jedna polaryzacja hierarchii rodziny skupionej na dziecku – „Wszystko co najlepsze dla dzieci!” Jednocześnie Dziecko staje się dla rodziców znaczeniem życia, bóstwem, drogą do realizacji ambicji rodziców. Taka nadopiekuńczość i skrajna, dusząca opieka odcinają u podstaw wszelkie przejawy niezależności i uniemożliwiają rozwinięcie umiejętności samodzielnego radzenia sobie ze stresami życiowymi. Przyjrzyj się uważnie poniższemu rysunkowi 3. W zasadzie nie ma hierarchii. To takie „modne” spojrzenie na edukację, w której Dziecko traktowane jest na równi. Tak, Dziecko jest wyjątkową istotą, osobowością, która ma swoje własne cechy i preferencje. Jednak wraz z wczesnym zrównaniem dziecka z rodzicami rodzice tracą swoje miejsce w hierarchii rodzinnej, a dziecko, podobnie jak w poprzednim przypadku, przestaje czuć możliwość polegania na rodzicach. I stąd wychodzą jeszcze ciekawsze przypadki: Mała grupa składająca się z 3 osób ma jedną cechę: utworzenie koalicji, w której łączą się dwie osoby, ale trzecia jest zbędna! I choć Dziecko zajmuje należne mu miejsce na swoim kroku, rodzice nie rywalizują o Jego uwagę, nie szukają w Nim wsparcia i zbawienia jako partnera. Kiedy jednak utożsamia się Dziecko z rodzicami, triada ta staje się napięta i pojawia się tendencja do jednoczenia jednego z rodziców z Dzieckiem. Albo Mama zaczyna ciągnąć Dziecko na bok, albo robi to Tata Ryc. 3a. Koalicja „matka + dziecko” Ryc. 3b. Koalicja „ojciec + dziecko” Sytuacje problematyczne w relacjach małżeńskich mogą łatwo doprowadzić do powstania takich koalicji. Jednocześnie bardzo często Dziecko zaczyna psychologicznie zastępować dorosłego partnera. Ryc. 3c. Zastąpienie ojca dzieckiem w koalicji „matka + dziecko” Ryc. 3d. Zastąpienie matki przez dziecko w koalicji „ojciec + dziecko” Wielu klientów dobrze pamięta, jak musieli działać jako „ratujący związek” podczas kłótni rodziców. Albo jak mama wysłała je do taty z jakąś prośbą, argumentując to w ten sposób: „Tata ci nie odmówi!” Zdarzały się też przypadki, gdy ojciec przyłapał dziecko z kochanką, a ojciec prosił, aby nie mówić matce, czyniąc dziecko stróżem jego tajemnic. A który z chłopców nie usłyszał od matki po odejściu ojca: „Teraz to ty kierujesz rodziną! Tata nas porzucił!” Cóż, bardzo częstym problemem jest sytuacja, gdy matka staje się najlepszą przyjaciółką swojej córki, zdradzając jej wszystkie jej osobiste sekrety! To wszystko są wypaczenia w hierarchii rodzic-dziecko, gdy dziecko psychicznie traci rodziców, „adoptuje” ich lub staje się im równe. Widzimy zatem przyczyny pojawienia się scenariusza Nieobecnego Ojca! Ciąg dalszy... nie przełączaj Więcej artykułów na moim Instagramie * yanita_psychology * Instagram.