Według powszechnej klasyfikacji zawodów E.A. Klimova działalność zawodową dzieli się na następujące systemy: człowiek-natura, człowiek-technologia, człowiek-człowiek, człowiek-znak i człowiek-obraz artystyczny. Typ „Człowiek-Człowiek” obejmuje zawody związane z opieką medyczną (lekarz, pielęgniarka), szkoleniem i edukacją (pedagog, niania, nauczyciel, wykładowca, trener), ochroną prawną (prawnik, badacz, inspektor lokalny), a także obsługą konsumencką (sprzedawca, kelner, fryzjer, kosmetolog) Obecnie, w związku ze wzrastającą złożonością systemów komunikacji w działalności zawodowej oraz wymogami gospodarki rynkowej, istotna staje się identyfikacja czynników determinujących efektywność pracowników, których zawód wiąże się z intensywną komunikacją z innymi. ludzi, a także dobór metod zwiększania tej efektywności. Czynniki zapewniające efektywność pracowników dzielimy na ogólne (dotyczące przedstawicieli wszystkich typów zawodów) i szczególne (istotne dla określonego typu). Pierwszy ogólny czynnik efektywności pracownika jest jego zdolność do pracy – jedna z głównych właściwości socjobiologicznych człowieka, odzwierciedlająca jego zdolność do wykonywania określonej pracy w określonym czasie oraz z wymaganą wydajnością i jakością. Psychologowie wyróżniają następujące okresy wykonywania pracy: a) „praca”. in”, czas trwania tego okresu zależy od charakteru pracy i cech wykonawcy; b) okres optymalnej wydajności, w którym obserwuje się maksymalną mobilizację organizmu; c) pełną kompensację, w tym przypadku oznak zmęczenia , pojawia się roztargnienie, zmiany w charakterze ruchów, ale produktywność pozostaje na tym samym poziomie z powodu wolicjonalnego wysiłku osoby d) spadek maksymalnej wydajności osoby; Zmęczenie wzrasta, kompensacja staje się niestabilna. Następuje wyraźny spadek zdolności do pracy, ale pod wpływem wolicjonalnego wysiłku możliwy jest tzw. „impuls końcowy”; e) wzrost produktywności nawet na podstawie rozwijającego się zmęczenia; f) postępujący spadek zdolności do pracy organizmu i wydajność pracy ze względu na rozwój zmęczenia Zdolność do pracy w ogóle zależy od umiejętności zdrowia, wiedzy i umiejętności danej osoby, a także od właściwej organizacji przez kierownika przedsiębiorstwa reżimu pracy i odpoczynku pracowników są kolejnym ogólnym czynnikiem wydajności pracy. Właściwości układu nerwowego są zdeterminowane biologicznie, nie zmieniają się przez całe życie i decydują o powodzeniu pracownika w określonej dziedzinie zawodowej lub rodzaju działalności. Zatem osoba z przewagą procesu hamowania w mózgu będzie bardziej produktywna w monotonnych i cichych czynnościach (na przykład kosmetolog). Dla osoby z mobilnym układem nerwowym lepiej jest wybierać zawody związane z różnorodnymi czynnościami (na przykład menedżer). W związku z tym kierownik przedsiębiorstwa musi uwzględniać wiedzę na temat rodzaju ludzkiego układu nerwowego przy wyborze i rozmieszczaniu personelu Kultura organizacyjna przedsiębiorstwa to system wartości, komunikacji, tradycji, motywacji i etyki pracy organizacji , a także miejsce w nim pracownika, jego wygląd i proces rozwoju. Do głównych parametrów kultury organizacyjnej, które decydują o efektywności pracowników, należą: - system zarządzania; - podejście do działania; - poziom rozwoju zespołu; - system komunikacji pomiędzy działami przedsiębiorstwo jest także ważnym czynnikiem wpływającym na efektywność działań pracowników. Do metod zwiększania motywacji zalicza się: - certyfikację i ocenę personelu - demonstrację osiągnięć produkcyjnych przedsiębiorstwa i pracowników; - konkursy umiejętności zawodowych - jasne, identyczne procedury rozwoju kariery i rozwoju zawodowego - mentoring i zarządzanie zespołami projektowymi,.