Najszczęśliwszy człowiek to ten, który zawsze pozostaje w teraźniejszości. P. Coelho Komunikując się na co dzień z pacjentami, studentami i współpracownikami, zauważyłem, że wszystkich rozmówców można podzielić na trzy grupy, przyjmując jako główne kryterium kwalifikacyjne lokalizację czasową. Dlatego ci, którzy żyją przeszłością, nieustannie odwołują się do przeszłości w swoich wypowiedziach, krytykują ją lub wręcz przeciwnie, ubolewają nad nią: „W młodości czułem się znacznie lepiej. Ale w ZSRR wszystko było inne itd.”. W związku z tym ludzie żyjący przyszłością marzą, że jutro lub za rok („kiedy przeniosę się do nowej pracy”) wszystko będzie dobrze, ale na razie nie mogę się cieszyć, na razie mogę tylko chodzić ze smutkiem Patrzeć. Oczywiście oba te typy nie żyją w teraźniejszości; dla nich nie istnieje. Nie potrafią cieszyć się pierwszymi promieniami słońca, pierwszym śniegiem, który nadaje powietrzu tak wyjątkowej, bajecznej świeżości, że chce się łapczywie wdychać, a potem ogrzać w domu ulubioną herbatą, wpatrując się w ruch ostrożnie pełzających samochody. Tylko ci, którzy potrafią być w teraźniejszości w każdej sekundzie, są w stanie doświadczyć radości z każdej chwili! Jedną z przyczyn takiego oderwania się od rzeczywistości może być strach przed teraźniejszością. Człowiek boi się, że to się skończy, że skończy się teraźniejszość. Przyczyną niemożności cieszenia się chwilą obecną może być strach przed śmiercią. Zatem każde ukończenie oznacza śmierć. A strach przed śmiercią jest być może najpotężniejszym ze wszystkich istniejących lęków. Unikając cieszenia się chwilą obecną i przenosząc ją do przeszłości lub przyszłości, osoba nieświadomie traci czas. Ale śmierć jest wszędzie i bez jej obecności i poczucia skończoności, które jak wielu uważa, jest charakterystyczne tylko dla człowieka, nie ma życia. Bojąc się poddać teraźniejszości, pozwolić poczuć jej oddech, człowiek przestaje istnieć w teraźniejszości. Nie ma go tu i teraz, jest tam i wtedy... Przeszłe doświadczenia sklepów. Jeśli żyjesz przeszłością, nie możesz wykorzystać tego doświadczenia i polegać na nim w teraźniejszości; W związku z tym, żyjąc emocjonalnie przeszłością, trudno jest na niej polegać i wykorzystywać ją do dalszego rozwoju. Bardzo trudno jest wyciągnąć wnioski z tego, co się wydarzyło, jeśli nadal w tym uczestniczysz. Starożytny grecki filozof Epikur nawoływał do chwytania dnia, co wielu rozumie jako zaproszenie do hulanek obfitych posiłków, ekscesów seksualnych i zaspokojenia wszelkich pragnień. Ale tak naprawdę w swoim rozumowaniu pokazuje, że zamartwianie się przeszłością i przyszłością nie ma sensu, skoro nie mamy nad nimi kontroli. Spójrz w teraźniejszość, wtedy przyszłość zawsze nadejdzie, a przeszłość da doświadczenie.